با وجود آنکه نظارت و راهنمایی آموزشی عمدتا در کلاس درس صورت می گیرد، موفقیت برنامه های آن به طور مستقیم با محیط مدرسه مرتبط است؛ بنابراین، اولین گام در فرایند نظارت و راهنمایی آموزشی ایجاد زمینهای مساعد برای بررسی نظام مند تدریس و یادگیری است که مستلزم همکاری راهنمای آموزشی، معلم و مدیر مدرسه است. اولین مؤلفه مهم در اثربخشی برنامه نظارت و راهنمایی آموزشی جو مدرسه است.
یکی از وظایف اساسی مدیر مدرسه و راهنمای آموزشی به وجود آوردن جو مناسبی است که به اصلاح فرایند آموزش منجر گردد؛ یعنی ایجاد جوی عاری از تهدید و فشار، به طوری که معلمان، راهنمایان آموزشی و مدیران بتوانند در مدرسه آزادانه و صادقانه با یکدیگر همکاری کنند.
روش مدیریت در چنین مدرسه ای باید مشارکت جویانه باشد؛ به نحوی که مسئولیت پذیری را در معلمان تقویت کند و در کنترل دانش آموزان به روشهای انسانی متکی باشد تا به خود انضباطی بیشتر دانش آموزان منجر شود.
معلمان و دانش آموزان باید احساس خوشایندی نسبت به مدرسه داشته باشند. معلمان باید درک کنند که مدرسه به آنان و کارشان اهمیت می دهد و به دانش آموزان باید تفهیم شود که مدرسه به پیشرفت تحصیلی آنان علاقه مند است.